Εκπαιδευτικές και θεολογικές αταξίες

Στους πειρασμούς της ερήμου συναντάμε έναν άγνωστο ακόμη στους ανθρώπους Χριστό να απορρίπτει την επιβολή διά του θαύματος, του κύρους και της εξουσίας. Μόνο που αυτοί οι γλυκύτατοι πειρασμοί δεν έφυγαν «εις χώραν μακράν». Αντιθέτως, περιτριγυρίζουν ακόμη τα μέλη της Εκκλησίας και αυτοσυστήνονται ως καταξίωση. Ο πλέον περίφημος είναι αυτός της εξουσίας, ο οποίος συνοδευόμενος από το κύρος και το θάμπωμα ψιθυρίζει ότι ταιριάζει με το λιβάνι. Το θεολογικό αποτύπωμα της Εκκλησίας και ο σωτήριος ρόλος της δεν περιλαμβάνουν την εγκόλπωση εξουσιών κοσμικού τύπου. Η μόνη εξουσία που αναγνωρίζει και προβάλλει η Εκκλησία είναι αυτή που πηγάζει μέσα από τον κενό Τάφο του Κυρίου και καταργεί το θάνατο και τη φθορά. Αυτή είναι που εμπνέει μια νέα πολιτεία ισότητας, χαράς, αγάπης και αδελφοσύνης με κεφαλή το Χριστό. Οι άλλες εξουσίες παραπέμπουν σε ένα δυναστικό θρησκευτικό κατεστημένο. Ο όρος «θρησκευτική εξουσία» παραπέμπει στην υποβάθμιση του λυτρωτικού εκκλησιαστικού γεγονότος σε μια αγωνιώδη π...

Στη συνείδηση του μέσου πολίτη η σχέση πολιτικής και Εκκλησίας είτε μοιάζει εξ ορισμού αταίριαστη και παράλογη είτε επιβεβλημένη και ιστορικά τεκμηριωμένη. Ακόμη και μέσα στις σχολικές τάξεις υπάρχει ο προβληματισμός για το θέμα αυτό. Σε ένα δικό μου ερωτηματολόγιο προς τους μαθητές, οι εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις πως «δεν δικαιούται η Εκκλησία να παρεμβαίνει στα πολιτικά πράγματα» και ότι «οφείλει να ασχολείται πιο ενεργά με την πολιτική ζωή» είχαν συγκεντρώσει τα μεγαλύτερα ποσοστά αποδοχής. Ανάλογα με τη σκοπιά θέασης του ζητήματος έχουν όλοι δίκιο. Η «πολιτική θεολογία» ως όρος και περιεχόμενο είναι συχνά καταχωνιασμένη κάτω από στρώματα ευσεβισμού, βολεμένης εσωστρέφειας και θρησκειοποίησης της Εκκλησίας. Η σωστή προσέγγιση του διαζευκτικού ερωτήματος του άρθρου περνάει από την αναζήτηση της φύσης και του ρόλου της Εκκλησίας αναφορικά με την έννοια της πολιτικής. Ορισμένες νύξεις (ετυμολογικά συγγενής λέξη με το νυστέρι) ίσως προκαλέσουν ξεφούσκωμα των στρωμάτων ασφαλείας και απ...

Φίλε αναγνώστη, μάλλον σε ξενίζει η απουσία του «πρέπει να» στην παραπάνω ερώτηση, που συνηθίζεται σε αντίστοιχους γραπτούς ή προφορικούς προβληματισμούς. Το θέμα όμως είναι σαφές. Ή έχει η Εκκλησία πολιτικό λόγο εκ φύσεως ή όχι. Τι θα πει «πρέπει»; Ποιος θα το ορίσει δηλαδή αν πρέπει ή όχι; Κατά καιρούς δίνονται αφορμές για να συζητιέται το θέμα των πολιτικών παρεμβάσεων της Εκκλησίας. Πρόσφατη και δυνατή αφορμή ήταν η έκδοση ενός φυλλαδίου από την Εκκλησία της Ελλάδος με τίτλο «Προς το Λαό», το οποίο αρκετά στελέχη της κυβέρνησης έσπευσαν να καταδικάσουν. Προφανώς, δεν έχεις αμφιβολία ότι εάν το φυλλάδιο έλεγε «μπράβο, καλά τα πάτε, συνεχίστε», όλο το κυβερνητικό σχήμα θα το επαινούσε. Επίσης, κατανοείς ότι καθόλου δεν τη χάλασε την αντιπολίτευση το φυλλάδιο αυτό, όπως ακριβώς θα συνέβαινε και στη νυν κυβέρνηση εάν ήταν αντιπολίτευση. Η παραπάνω αφορμή μάς δίνει έναυσμα ώστε να δούμε πτυχές - και κυρίως ενστάσεις - επί του πολιτικού λόγου της Εκκλησίας. Η Εκκλησία δεν δικαιούται να π...