Ο “πρόσφυγας Χριστός” και τα παιχνιδάκια στην πλάτη του...

 

Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο για κάθε ευαίσθητο ζήτημα (και κάθε θεολογικό ζήτημα είναι ευαίσθητο) από τις πονηρές διατυπώσεις.

Τα τελευταία χρόνια αρχίζει και “επιβάλλεται” η ορολογία “πρόσφυγας Χριστός” με αφορμή τη φυγή του Ιωσήφ, της Μαρίας και του Βρέφους Χριστού στην Αίγυπτο για να γλιτώσουν από το μαχαίρι του Ηρώδη. Όχι μετανάστης, εξόριστος ή διωγμένος, αλλά πρόσφυγας. Ένας όρος πολιτικός, με σαφές περιεχόμενο και συγκεκριμένη νοηματοδότηση από τη Σύβαση της Γενεύης για τους Πρόσφυγες.

α) Ο Ιωσήφ, η Παναγία και το Βρέφος δεν έγιναν πρόσφυγες σε καμία άλλη χώρα, όταν έφυγαν για την Αίγυπτο εξαιτίας της σφαγής του Ηρώδη. Και η Ιουδαία και η Αίγυπτος ήταν μέρη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Pax Romana) εκείνη την εποχή. Οι μετακινήσεις στα όρια της Αυτοκρατορίας ήταν ελεύθερες και (σχετικώς) ασφαλείς.

β) Αν η διατύπωση "ο Χριστός πρόσφυγας" έχει ως σκοπό να τονίσει την αγάπη και αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες ως εικόνες Θεού, καλή κι αγία. Πολυφοριέται όμως από οπενμπορντεράκηδες και κάποιους που τσαλακώνουν τη Θεολογία για να κάνουν πολιτική μη συνόρων (για την Ελλάδα μόνο...), η οποία βολεύει από τις ιδεολογικές τους αγκυλώσεις έως και τις τσέπες τους. Σαν τον υβριδικό πόλεμο του Ερντογάν πριν από κάποια χρόνια με δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που πίεζαν να μπουν από τον Έβρο μαζικά και χωρίς έλεγχο και κάποιοι εδώ πέρα θυμήθηκαν (για να κατηγορήσουν την Ελλάδα κι όχι τον Ερντογάν) το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο και την Παραβολή της Μέλλουσας Κρίσης...

γ) Δεν παθαίνει τίποτα η Θεολογία, εάν την αφήσουμε έξω από τα λογής ιδεολογήματα, που δεν μάς αφήνουν σε ησυχία ούτε αυτές τις ημέρες. Σχετικά με τον "πρόσφυγα Χριστό", για μια φορά ας παραδεχθούν οι ιδεολόγοι του ότι δεν αναφέρονται σε όλους τους πρόσφυγες και σε όλες τις μανάδες που διακινδυνεύουν. Λίγο να αλλάξει η παγκόσμια Ιστορία και η ροή των γεγονότων και ...ο χαρταετός να είναι καλά!

δ) Το "να τούς πάρεις σπίτι σου" που σε τσαντίζει, είναι -δυστυχώς για την ιδεολογικοπολιτική σου ατζέντα- σύμφωνο με τη θεολογία του Ευαγγελίου για τον ξένο, το φτωχό και τον κατατρεγμένο. Πουθενά ο Χριστός δεν λέει για τις ευθύνες του κράτους και της Pax Romana. Πουθενά δεν λέει να ανοίξουμε τα σύνορα. Αντιθέτως, λέει συνεχώς να ανοίξουμε τις καρδιές, τις αγκαλιές μας. Λέει να τους πάρουμε σπίτι μας.

Δεν φταίω, εσύ πας να "παίξεις" με τη θεολογία...

ε) Τα επίγεια "σύνορα" που πέρασε ο Χριστός για να κηρύξει το Ευαγγέλιο, παρά τη δική Του αρχική απαγόρευση στους μαθητές Του, ήταν αυτά με τη Σαμάρεια. "Ου συγχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις" κι όταν αναγκαστικά περνούσαν από τη Σαμάρεια για να πάνε από την Ιουδαία στη Γαλιλαία και το αντίστροφο, δεν άγγιζαν τίποτα για να μη μολυνθούν από τους "ιερόσυλους Σαμαρείτες".

Κι η δική του αυτόβουλη εξορία ήταν από την πόλη που μεγάλωσε, τη Ναζαρέτ. Γνωστά τα γεγονότα ότι οι ντόπιοι, παλιοί του γείτονες, όχι μόνο δεν τον δέχθηκαν, αλλά τον έσυραν και στο γκρεμό για να τον ρίξουν.

Η φράση του Χριστού "τα πετεινά και τα θηρία έχουν φωλιές, ο Υιός του Ανθρώπου δεν έχει πού να γείρει το κεφάλι" δεν λέχθηκε σε καμία εξορία ή μετανάστευση του Χριστού. Λέχθηκε μέσα στην ίδια του τη χώρα.

στ) Η κένωση και η ταπείνωση του Λόγου του Θεού δεν είναι η (υποτιθέμενη) προσφυγιά Του στην Αίγυπτο, αλλά το σωτήριο για τον κόσμο γεγονός ότι ο Λόγος έλαβε την ανθρώπινη σάρκα. Ο Θεός "πτωχαίνει" για την Αγάπη του στον Άνθρωπο.

Παναγιώτης Ασημακόπουλος

Θεολόγος καθηγητής