Εδώ γυναίκες χάνονται και η ατζέντα τον όρο της…

 


Ο όρος «γυναικοκτονία» είναι κακή μετάφραση του αγγλικού femicide. Το 1976 η συγγραφέας Ντιάνα Ε.Χ. Ράσσελ (Diana E.H Russell) ήταν η πρώτη που καθόρισε και διέδωσε αυτόν τον όρο στη σύγχρονη εποχή. Ορίζει τη λέξη ως «τη δολοφονία γυναικών από άντρες επειδή είναι γυναίκες». Μέχρι τότε ο όρος απαντάται πολύ σπάνια, με πρώτη χρήση του το 1801 στην Αγγλία για να περιγράψει τη δολοφονία μιας γυναίκας. Σήμαινε τη δολοφονία μιας γυναίκας λόγω του φύλου της, χωρίς αναφορά στο φύλο του δράστη. Αυτό που πρόσθεσε η Ράσσελ είναι το φύλο του δράστη, αν και υπάρχουν αρκετοί εκπρόσωποι του φεμινισμού, που διαφωνούν και ορίζουν ως femicide και τη δολοφονία γυναικών από γυναίκες.

Παγκοσμίως, οι δολοφονίες αντρών (για όλες τις αιτίες και από κάθε δράστη) είναι το 80% σε αντιστοιχία με το 20% που θύματα δολοφονιών είναι γυναίκες. Με άλλα λόγια, δολοφονείται (γενικώς) 1 γυναίκα κάθε 4 άντρες. Αυτό το ποσοστό οδηγεί αρκετούς να διαφωνούν με την περαιτέρω διάκριση των δολοφονιών γυναικών.

Παράλληλα, η ενδοοικογενειακή σωματική βία επηρεάζει 3 στις 10 γυναίκες σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους και εκτιμάται ότι στο 13,5% των δολοφονιών γυναικών δράστες είναι οι στενοί τους σύντροφοι.

 


Η ζοφερή και θλιβερή ουσία του πράγματος

 Υπάρχουν λοιπόν δύο φρικτές πραγματικότητες σε αυτόν τον κόσμο, τον καθόλου αγγελικά πλασμένο: Πολύ βία και αίμα γενικώς, αλλά και ειδικώς. Πολύ βία και αίμα μέσα στις σχέσεις και στις οικογένειες από πρόσωπα που είναι «το άλλο μου μισό», «ο θεός μου επί γης», «ο άντρας της ζωής μου», κ.λ.π.

Οι περισσότεροι δράστες εντός του σχεσιακού, συντροφικού και οικογενειακού περιβάλλοντος είναι άντρες και αντίστοιχα τα θύματα γυναίκες. Οι αιτίες είναι πολλές, καταγράφονται σε πολλές μελέτες και ιεραρχούνται αναλόγως: θεμελιακή δομή της κοινωνίας, κοινωνικές, οικογενειακές και θρησκευτικές καταβολές. Ακολούθως, οι άντρες έχουν συνήθως μεγαλύτερη σωματική δύναμη και μεγαλύτερη ευκολία στην εύρεση και χρήση όπλων και φονικών αντικειμένων.

 

Ο όρος «γυναικοκτονία» σήμερα

Ο όρος προωθείται παραλλαγμένος από τη σημασία που είχε και από αυτή που έδωσε η Russell. Κι αυτό γίνεται συστηματικά στο πλαίσιο προώθησης μιας συγκεκριμένης ορθοπολιτικής και ιδεολογικής – κομματικής ατζέντας. Οι εκφραστές της στενεύουν τον όρο της Russell και θέλουν να σημαίνει την κάθε δολοφονία γυναίκας από σύντροφο, μόλις αυτή ανακοινωθεί στα ΜΜΕ. Εντός σχέσης, συμβίωσης ή γάμου είναι γυναικοκτονία. Αλλιώς, χαρακτηρίζεται ως ανθρωποκτονία, ρατσιστικό έγκλημα, κ.λ.π. Δεν προλαβαίνει καν να ανιχνευθεί το «επειδή είναι γυναίκες». Αυτό είναι σίγουρο εκ προοιμίου. Και ταυτόχρονα δεν ενδιαφέρει κιόλας. Μοιάζει αυτοαναιρούμενο, αλλά ο σκοπός είναι συγκεκριμένος. Αυτόκλητοι και ταχύτατοι «εισαγγελείς» αποφαίνονται. Αυτό που κανονικά είναι έργο της δικαιοσύνης, υφαρπάζεται ετσιθελικά από «γραμμιτζήδες». Ο όρος ουσιαστικά έπαψε να σημαίνει «τη δολοφονία γυναικών από άντρες επειδή είναι γυναίκες» και σημαίνει «τη δολοφονία γυναικών από άντρες μέσα στη σχέση».

Χαρακτηριστικά είναι τα αντανακλαστικά στα ποσταρίσματα «πες το με το όνομά του: είναι γυναικοκτονία» σχεδόν ταυτόχρονα με το έγκλημα (μέσα στη σχέση πάντα)! Ξεκάθαρο ότι δεν ενδιαφέρει τόσο το θύμα, όσο η προώθηση του όρου. Κι αν δεν αποδέχεσαι ή έχεις επιφυλάξεις για τον όρο "γυναικοκτονία", αυτό επιβεβαιώνει ότι σίγουρα δεν πενθείς, μπορεί και να χαίρεσαι κιόλας ή να δικαιολογείς, σίγουρα δεν κατανοείς και δεν αποδέχεσαι επαρκώς τη φρίκη της δολοφονίας γυναικών από τους συντρόφους και συζύγους τους! Μόνο ένας τρόπος υπάρχει να το αποδείξεις: η αποδοχή του όρου «γυναικοκτονία». Αλλιώς, είσαι ύποπτος. Δεν έχουν εξακριβωθεί τα στοιχεία σου! Welcome, fascism!

Η αμεσότητα και η ένταση στην υποστήριξη και προώθηση του όρου συχνά μετριάζεται, όταν «ψιθυριστεί» ότι το χρώμα, η εθνικότητα και ενίοτε η θρησκεία του δράστη, φέρνουν σε αμηχανία τους εγχώριους γραμμιτζήδες και προωθητές της ατζέντας. Έχει πολλά files η δόλια και πρέπει όλα να στηριχθούν. Εδώ έχουμε τραγελαφικά «παιγνίδια» πάλι εις βάρος των θυμάτων και ιδιαιτέρως προσβλητικά στη μνήμη τους: συχνά ο φόνος γίνεται «ανθρωποκτονία», ο βιασμός γίνεται «ε, τι να κάνουμε; Αυτή είναι η κουλτούρα τους» και κάποιες φορές πετάνε χαρταετό (δεν είδαν, δεν άκουσαν…).

 

Τα προβλήματα με τον όρο

Ενώ υποτίθεται ότι αναδεικνύει το πρόβλημα της (υπαρκτής και έντονης) έμφυλης βίας, τελικά δημιουργεί μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς εισάγει και προωθεί κοινωνικό διχασμό. Το "τέρας" της εθνοπατριαρχίας αποδίδεται συλλήβδην σε όλους τους άντρες. Είναι η «θεμελίωση» που χρειάζονται κάποιοι και κάποιες για να στήσουν σε κεντρικές πλατείες τα γελοία και εξοργιστικά events «ο φονιάς κι ο βιαστής είσαι εσύ» και παράλληλα δείχνουν ανυποψίαστους περαστικούς, άντρες μόνο! Η πόλωση στα χειρότερά της! Προ ολίγων ημερών σε πορεία σηκώθηκε πλακάτ με το σύνθημα «ας πεθάνει κι ένας άντρας». 

 


Σε επίσημη σελίδα, που αυτοαποκαλείται φεμινιστική (ουδεμία σχέση με τον υγιή φεμινισμό ως κοινωνικό κίνημα), ιδού ο ξεκάθαρος κοινωνικός διχασμός: "Ο φόνος καταστρέφει το αντικείμενο της ιδιοκτησίας, αλλά σώζει την ιδέα της – αν δεν μπορεί να την έχει αυτός, κανένας άλλος δεν θα την έχει, θα είναι πάντα δική του, έστω και νεκρή. Η ιδιοκτησία είναι έμφυλη, μόνο οι γυναίκες γίνονται αντικείμενά της, όχι οι άντρες. Αυτοί είναι πάντα ιδιοκτήτες στο ανθρώπινο κτηματολόγιο. Να γιατί η κοινωνία αντιμετωπίζει με κατανόηση τους γυναικοκτόνους. Γιατί μπορεί να σκότωσαν μια γυναίκα, αλλά το έκαναν στο όνομα της ιδιοκτησίας. Αυτόν τον θεμέλιο λίθο της κοινωνίας μας. Η γυναίκα είναι μεν άνθρωπος, αλλά είναι και ιδιοκτησία" (οι υπογραμμίσεις δικές μου). 

Η τελευταία πρόταση δείχνει για ποιο λόγο οι συντάκτες της δεν ικανοποιούνται με τον όρο «ανθρωποκτονία». Κάνει πολύ …άνθρωπο τη γυναίκα και πώς θα περάσουμε τότε τις διχαστικές, αντικοινωνικές ιδέες μας;

Περί ιδιοκτησίας: Μια γυναίκα δεν μπορεί να θεωρεί τον άντρα κτήμα της; Δεν υπάρχει ζήλεια, πάθος, αίσθημα ιδιοκτησίας στις γυναίκες; Σύμφωνα με τους παραπάνω «φεμινιστές», όχι. Επίσης, σε ποια κοινωνία αντιμετωπίζεται πιο light η "γυναικοκτονία"; Στη δική μας; Και πώς στηρίζεται αυτό;

Εδώ υπάρχει άλλη μια απαράδεκτη, διχαστική και γελοία «απαίτηση» των υποστηρικτών του όρου, που συχνά εμφανίζεται: να αυστηροποιηθούν οι ποινές! Και μάλιστα από συλλογικότητες και άτομα που συνήθως ζητάνε μείωση ποινών έως και αποφυλακίσεις σκληρών ποινικών και τρομοκρατών! Μήπως υπάρχει κάποια διάκριση στον ποινικό κώδικα της χώρας μας, ανάλογα με το αν δολοφονηθεί γυναίκα ή άντρας από τον/την σύζυγό του; Η ποινή για τις ανθρωποκτονίες είναι η εσχάτη, που προβλέπεται από το Σύνταγμα: η ισόβια κάθειρξη. Τι θα έπρεπε, κατά τη γνώμη τους, να νομοθετηθεί επιπλέον στις «γυναικοκτονίες»; Μήπως η θανατική ποινή; Όλα αυτά δεν αντέχουν σε καμία σοβαρή κριτική.

Ο όρος femicide περιγράφει τη δολοφονία μιας γυναίκας λόγω φύλου, γενικώς. Όχι λόγω συντροφικής ή συζυγικής σχέσης. Αυτό διατύπωσε η Russell. Τι σημαίνει λόγω φύλου; Αν σκοτώσω μια γυναίκα, γνωστή ή άγνωστή μου, μέσα στο σπίτι μου ή και έξω από αυτό, μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκα και τη θεωρώ κατώτερή μου ρατσιστικά, ιδεολογικά και θρησκευτικά. Τι γίνεται όμως σε περίπτωση που μια γυναίκα σκοτώσει μια άλλη γυναίκα λόγω φύλου (επειδή τη θεωρεί κατώτερη φυλετικά, κοινωνικά, κ.λ.π.); Πώς θα το πούμε; Αν ένα μέλος της LGBTQ+ κοινότητας σκοτωθεί ή σκοτώσει άλλο μέλος της κοινότητας, πώς θα το πούμε;

Τέλος, (κι εδώ έρχεται η αλληλοσύγκρουση των files) πώς επιβιώνει νομικά ο όρος «γυναικοκτονία», όταν θεωρεί δεδομένο ότι η νεκρή είναι γυναίκα, αφαιρώντας της το δικαίωμα επιλογής στην ταυτότητα φύλου σύμφωνα με το Ν. 4491/2017;;

 

Ας πάμε πάλι στην ουσία του θέματος..

 ...και αυτή δεν είναι άλλη από το σταθερό και μεγάλο αριθμό δολοφονιών γυναικών από συντρόφους τους στη χώρα μας. Φύσει αντίπαλος των μισόλογων και της πονηριάς στις διατυπώσεις, θεωρώ ότι το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό, πολυδαίδαλο και δεν λύνεται (ή έστω μετριάζεται) με ιδεολογικοπολιτικά προωθούμενους όρους. Θα πρότεινα δε στους προωθητές και γραμμιτζήδες να διοχετεύσουν το δυναμισμό τους όχι στην πόλωση, αλλά στην παιδεία και στο παράδειγμα προς τα πρόσωπα του οικογενειακού, συγγενικού και φιλικού τους περιβάλλοντος. Ως βασική αιτία και ταυτόχρονα λύση θεωρώ την παιδεία, που προσφέρεται μέσα σε θεσμούς: οικογένεια, σχολείο, κοινωνικοί θεσμοί, Εκκλησία. Ειδικά για την Εκκλησία έχω σαφέστατη εικόνα περί συχνής άγνοιας, ημιμάθειας, διαστρέβλωσης και ατολμίας αναφορικά με τη θεολογική παιδεία και γνώση. Αν υπάρχει και γίνει κτήμα, περιλαμβάνει τη ΜΗΔΕΝΙΚΗ χρήση και ανοχή βίας κάθε μορφής προς τη γυναίκα, η οποία είναι ισότιμη εικόνα Θεού με τον άντρα. Ως πότε πια τα αυτονόητα;

Χρειαζόμαστε συστηματική δουλειά και σε πολλά επίπεδα με υπομονή και θέληση, με διάλογο και βιωματικότητα.

 

Παναγιώτης Ασημακόπουλος

Θεολόγος καθηγητής

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Έμμηνος ρύση και Θεία Κοινωνία

Η ομιλία μου στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 (2013)

Η θλιβερή εικόνα των μαθητών της Γ΄ Λυκείου

Απασφάλιση θεολόγου…

Οι Τρεις Ιεράρχες στα σκουπίδια….

Το «δικαίωμα» των καταλήψεων

Μεταξύ θεολόγων ειλικρίνεια…

Συζητώντας με έναν κομπλεξικό (…περί θρησκείας)

Θεέ μου, είσαι άδικος….

Γράμμα στον Ιούδα…