Η ομιλία μου στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 (2015)


Ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940. Ώρα 3 το πρωί. Ο Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα Γκράτσι χτυπάει την πόρτα του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας Ιωάννη Μεταξά. Του επιδίδει τελεσίγραφο της ιταλικής κυβέρνησης με το οποίο οι Ιταλοί ζητούν να περάσουν ελεύθερα από την Ελλάδα. Ο Μεταξάς απαντά στα γαλλικά. «Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο». Μετά από δύο ώρες, ο Ιταλικός στρατός επιτίθεται από τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Στις 10 το πρωί ο ηγέτης της Ιταλίας Μπενίτο Μουσολίνι συναντά  τον Αδόλφο Χίτλερ στη Φλωρεντία. Ο Μουσολίνι αρχίζει να μιλά με τη φράση «Φύρερ, προελαύνουμε…». Πού να ήξερε ο κακομοίρης τι τον περίμενε...
Η Ιστορία γράφεται με τις μικρές καθημερινές ιστορίες του καθενός μας. Το πρωί της 28ης ο κόσμος ξυπνά με τις σειρήνες και τα πολεμικά ανακοινωθέντα από το ραδιόφωνο. Κάποιοι ίσως αδιαφόρησαν, κάποιοι έψαχναν πώς θα βολευτούν και με τη νέα κατάσταση. Οι περισσότεροι όμως έτρεχαν να καταταχτούν. «Με το χαμόγελο στα χείλη πάνε οι φαντάροι μας μπροστά», όπως λέει και το τραγούδι. Έτσι γράφτηκε το ΟΧΙ. Από τους εθελοντές και τους στρατιώτες. Εκεί γράφτηκε το ΟΧΙ. Στο μέτωπο, στα σύνορα. Δεν ήταν μια ακόμη λεξούλα που την πήρε ο αέρας...
Έχουμε συνηθίσει να δίνουμε στις εθνικές επετείους είτε μυθικά στοιχεία είτε χαρακτηριστικά μνημοσύνου. Γι’ αυτό ίσως και δεν μας αγγίζουν αρκετά. Οι μεγάλοι δεν διδάσκονται από αυτές και οι νεότεροι δεν ενδιαφέρονται. Σχεδόν όλοι οι νέοι αδιαφορούν για τους μύθους και τα πεθαμένα πράγματα και αρκετοί από μας αντιμετωπίζουμε τις επετείους ως πέρα από εμάς, έξω από τη ζωή μας. Ίσως ως ευκαιρία ξεκούρασης και εκδρομής ή έστω ως ευκαιρία για μια ημέρα εθνικής ανάτασης. Αλλά ως εκεί. Και κάπως έτσι γεννιέται ο εθνικισμός από τη μια πλευρά και ο εθνομηδενισμός από την άλλη. Αποτέλεσμα και οι δυο της έλλειψης παιδείας και της συναίσθησης.
Η προέλαση που φανταζόταν ο Μουσολίνι κατέληξε σε καθήλωση στο μέτωπο και σε οπισθοχώρηση. Μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου οι Ιταλοί έκαναν συνεχώς επιθέσεις. Όμως δεν τα κατάφεραν να σπάσουν τις ελληνικές γραμμές. Ο ελληνικός στρατός ξεκίνησε αντεπίθεση που τον έφερε ελευθερωτή στις πόλεις της Αλβανίας όπου ζούσαν Έλληνες: Στην Κορυτσά, στους Αγίους Σαράντα, στην Πρεμετή, στο Αργυρόκαστρο. Ο μικρός στρατός που ο Μουσολίνι λογάριαζε για εύκολο αντίπαλο όχι μόνο άντεξε αλλά κυνηγούσε τους Ιταλούς μέσα στην Αλβανία.
Ο βαρύς χειμώνας, η παγωνιά και το χιόνι που σκέπαζε τα βουνά της Πίνδου ταλαιπωρούσε αφάνταστα τους στρατιώτες των δύο αντιπάλων. Τα κρυοπαγήματα και οι θάνατοι από το κρύο ήταν πολύ συχνά. Παρ’ όλες τις κακουχίες, οι Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν ηρωϊκά και κατάφεραν το θαύμα.
Την άνοιξη του 1941 οι Ιταλοί προσπάθησαν και πάλι να επιτεθούν. Το αποτέλεσμα ήταν πάλι το ίδιο: Αποτυχία. Τη λύση έδωσαν οι σύμμαχοι της Ιταλίας, Γερμανοί. Στις 6 Απριλίου 1941 επιτέθηκαν στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας. Για να ακολουθήσει σε ενάμιση μήνα η μοναδική στα πολεμικά γεγονότα Μάχη της Κρήτης που σήμανε την αρχή του τέλους για την παντοδυναμία της Γερμανίας.
Δεν έχουμε τίποτε να χωρίσουμε με τους λαούς. Ούτε με τους Ιταλούς, ούτε με τους Γερμανούς, ούτε με τους Τούρκους. Οι ιδεολογίες και τα καθεστώτα που τις εκφράζουν είναι το πρόβλημα. Οι αγωνιστές του 1940 πολέμησαν για τα ιδανικά. Ούτε για συμφέροντα ούτε για χρήματα. Την 28η Οκτωβρίου 1940 την πόρτα της Ελλάδας χτύπησε η αλαζονεία της δύναμης, η έπαρση του ισχυρού. Είμαστε ισχυροί, είμαστε παντοδύναμοι και απαιτούμε να κάνετε στην άκρη. Με βάση την τετράγωνη λογική, αυτό έπρεπε να κάνουν οι άνθρωποι του 1940. Αν το αναλύσει και λίγο παραπάνω κανείς, γιατί να αντισταθούν οι Έλληνες στη θέληση των Ιταλών; Εξάλλου, δεν ζητούσαν να μας κάνουν σκλάβους. Μια χούφτα λιμάνια και αεροδρόμια ζητούσαν και ανεμπόδιστη διέλευση.
       Αυτά λέει η «κοινή λογική» . Κι όμως η καρδιά των ιδανικών λέει άλλα. Κι όμως οι πρόγονοί μας είπαν το ΌΧΙ. Και ξεβολεύτηκαν. Και χάλασε η ήρεμη καθημερινότητά τους. Και χωρίστηκαν ολόκληρες οικογένειες. Για τα ιδανικά. Για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια. Για την αγάπη στην πατρίδα. Κόντρα στο φασισμό και στην υποδούλωση συνειδήσεων και ανθρώπων. Ας φανταστούμε όλοι μας πώς και πόσο θα δοκιμάστηκε αυτή τους η απόφαση. Μέσα στο κρύο των αλβανικών βουνών, στη μοναξιά του πολέμου. ‘Όμως εκεί, πιστοί υπηρέτες των ιδανικών.
          Την ίδια ημέρα, η Εκκλησία γιορτάζει την εορτή της Αγίας Σκέπης. Η εικόνα δείχνει την Παναγία με ανοικτή αγκαλιά πάνω από ένα σύννεφο και το απολυτίκιο αναφέρει τη φράση «σκέπεις τον λαόν Σου νοερώς, εκ πάσης των εχθρών επιβουλής». Κάποια στιγμή όμως πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν υποτάσσεται η θρησκευτική εορτή στην εθνική επέτειο, αλλά ταιριάζει η εθνική επέτειος με το νόημα της θρησκευτικής εορτής. Δηλαδή, ακριβώς επειδή ο αγώνας των Ελλήνων είναι αγώνας για την ελευθερία και από αγάπη στα ιδανικά, η Παναγία προστατεύει. Σε αντίθετη περίπτωση, η αγκαλιά της θα κοιτούσε αλλού. Ο Θεός δεν είναι ούτε εθνικιστής ούτε ιμπεριαλιστής. Είναι μόνο Αγάπη και Ελευθερία.
          Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας.




Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Έμμηνος ρύση και Θεία Κοινωνία

Η ομιλία μου στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 (2013)

Η θλιβερή εικόνα των μαθητών της Γ΄ Λυκείου

Απασφάλιση θεολόγου…

Οι Τρεις Ιεράρχες στα σκουπίδια….

Το «δικαίωμα» των καταλήψεων

Μεταξύ θεολόγων ειλικρίνεια…

Συζητώντας με έναν κομπλεξικό (…περί θρησκείας)

Θεέ μου, είσαι άδικος….

Γράμμα στον Ιούδα…