Ο σταυρός του Χριστού, οι εικόνες και η ελευθερία μας


Η πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την απαγόρευση ανάρτησης του Εσταυρωμένου Χριστού στις σχολικές αίθουσες της Ιταλίας αναθέρμανε τη «συζήτηση» στη χώρα μας για τη σχέση κράτους – Εκκλησίας, το περιεχόμενο της θρησκευτικής εκπαίδευσης στα ελληνικά σχολεία και τη γενικότερη στάση του κράτους απέναντι στο θρησκευτικό φαινόμενο. Η λέξη συζήτηση είναι σε εισαγωγικά, γιατί τις περισσότερες φορές αυτό που εισπράττω εγώ είναι ένα ακατάσχετο παραλήρημα, φλύαρο, ανεδαφικό και ανέξοδο για την έννοια της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Κι εδώ ακριβώς θέλω να σταθώ.
Αυτοί που ζητούν τώρα την αποκαθήλωση των θρησκευτικών συμβόλων από τις σχολικές τάξεις είναι αυτοί που απαιτούν από χρόνια τη μετατροπή του μαθήματος των Θρησκευτικών σε άοσμο, άγευστο, ψυχρά εγκυκλοπαιδικό. Βέβαια, δεν θα έλεγαν όχι και στην κατάργησή του. Αντιδρούν επίσης στην επισήμανση και διέγερση της εθνικής, ιστορικής και πολιτισμικής μνήμης, στα πλαίσια ενός άκρως επικίνδυνου διεθνισμού. Το θέμα με το σταυρό του Χριστού στα σχολεία της Ιταλίας είναι η κορυφή του παγόβουνου σε ένα θέμα, που έχει πολλές προεκτάσεις για τη νεοελληνική κοινωνία.
Όσα θα ακολουθήσουν έχουν άμεση σχέση και με το σχολείο και την κοινωνία γενικότερα. Το σχολείο οφείλει να είναι αναπόσπαστο σώμα της κοινωνικής ζωής, να την υπηρετεί, να τρέφεται από αυτή και να την ανατροφοδοτεί. Σε αντίθετη περίπτωση, αποτελεί μία αφυδατωμένη κατάσταση. Έρχομαι λοιπόν να ρωτήσω: Γιατί η ελευθερία της σκέψης και η δημοκρατική συνείδηση διαμορφώνεται σε έναν εκπαιδευτικό και κοινωνικό χώρο, απογυμνωμένο από θρησκευτικά ιδεώδη και πατριωτισμό; Ή αντίστροφα. Εφόσον κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος αρνείται τον εθνικισμό, τη θεοκρατία και τη θρησκοληψία, ποιος θα μου αποδείξει ότι η αγάπη προς την πατρίδα και η ορθόδοξη πίστη και θεολογία δεν συμβάλλουν στη δημιουργία ελεύθερων και δημοκρατικών συνειδήσεων; Ποιος θα μου αποδείξει ότι κοινωνία και σχολείο χωρίς τα δύο προηγούμενα στοιχεία είναι υγιή ενώ η πρόσληψή τους συνιστά ασθένεια;
Συχνά αναρωτιέμαι: Μήπως δεν πάω καλά; Μήπως ζω σε άλλο κόσμο; Προσωπικά, έχω βαρεθεί να βλέπω να το παίζουν δάσκαλοι της ελευθερίας και της δημοκρατίας οι πολιτικοί που δεν έχουν το θάρρος να πουν τη γνώμη τους για να μη διαγραφούν από το κόμμα και χάσουν τη θεσούλα τους. Αλλά και όλοι όσοι καπηλεύονται την ελευθερία και τη δημοκρατία για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Γύρω από όλους αυτούς, έχει στηθεί ένα ολόκληρο σύστημα από πολιτικάντηδες, οσφυοκάμπτες, χειροκροτητές και ανθρωπάκια που έχουν το θράσος να απαιτούν ρόλο κοινωνικού ταγού, εκπαιδευτικού καθοδηγητή, ενσαρκωτή της ελευθερίας και δημοκρατίας και εμπνευστή της νέας γενιάς.
Και ας πάμε λίγο και στην εκπαίδευση. Γιατί είναι πιο δημοκρατικός και με ελεύθερη σκέψη ένας δάσκαλος ή καθηγητής, ο οποίος δεν πιστεύει πουθενά, δεν λογαριάζει τίποτα, ενοχλείται από την εικόνα του Χριστού στην τάξη και θεωρεί τη μισή ελληνική ιστορία μυθολογικό κατασκεύασμα από αυτόν που διαπνέεται από ορθό εκκλησιαστικό και εθνικό πνεύμα, σέβεται τα σύμβολά τους και ζει με βάση τις πανανθρώπινες αξίες που προέρχονται από το πνεύμα αυτό. Προσωπικά, την πρώτη περίπτωση δεν θα την ήθελα για τα παιδιά μου.
Ας πάψουμε σε αυτή τη χώρα, στα πλαίσια του υποτιθέμενου εκσυγχρονισμού μας και της αποτίναξης των λαθών του παρελθόντος να είμαστε αλλεργικοί απέναντι στην ορθόδοξη πίστη και εκκλησιαστική ζωή και στην αγάπη για την πατρίδα. Δεν μιλώ ούτε για κοντόφθαλμη λαϊκή θρησκευτικότητα και δεισιδαιμονική προσέγγιση του Θεού ούτε για εθνοφυλετικό ρατσισμό και ξενοφοβία, στοιχεία εξίσου καταστρεπτικά για τη συνοχή της κοινωνίας. Όμως, το «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» ανήκει στο παρελθόν και κανείς ορθά σκεπτόμενος δεν το ασπάζεται. Αυτοί που το ανακαλούν συχνά είναι αυτοί για τους οποίους είπαμε στην αρχή, θέλοντας να σπιλώσουν συνειδήσεις και πρόσωπα. Προφανώς, κρύβεται και μια ψυχολογική ανασφάλειά τους και έχουν ανάγκη να βάζουν παντού ταμπέλες.
Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, δεν πρόλαβε να κάνει έφεση η Ιταλία εναντίον της απόφασης και έσπευσε ο ΣΥΡΙΖΑ δια του βουλευτή του Γρ. Ψαριανού να υποβάλει ερώτηση στη Βουλή προς την Υπουργό Παιδείας εάν προτίθεται να αποκαθηλώσει τις εικόνες και τα θρησκευτικά σύμβολα από τα ελληνικά σχολεία και να μετατρέψει σε προαιρετικές εκδηλώσεις την πρωινή προσευχή και τον συχνό (;) εκκλησιασμό και εκτός του ωρολογίου προγράμματος του σχολείου. Είναι να απορεί κανείς με τη σπουδή αυτού του κομματικού χώρου, ο οποίος βέβαια δεν εκφράζει όλη την Αριστερά – φαίνεται άλλωστε και από τα πρόσφατα ποσοστά του. Πάντως, η αγάπη του ειδικά για το μάθημα των Θρησκευτικών είναι έκδηλη...
Ορισμένες ακόμη σκέψεις με αφορμή το ζήτημα της ανάρτησης εικόνων στις σχολικές αίθουσες διδασκαλίας:
α) Πρέπει να είμαστε αρκετά επιφυλακτικοί όταν αναφερόμαστε στη σχέση που έχει η Ιταλία και οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες με τις εκκλησιαστικές κοινότητες και την ηγεσία τους. Πέρα από τις ουσιώδεις κοινωνικές και εκπαιδευτικές διαφορές που υπάρχουν με την Ελλάδα, το σημαντικότερο είναι η διαφορά που υπάρχει μεταξύ Ορθοδοξίας, Ρωμαιοκαθολικισμού και Προτεσταντισμού. Όσοι γνωρίζουν στοιχειώδη θεολογία και εκκλησιαστική ιστορία, καταλαβαίνουν. Το κακό είναι ότι όσοι δεν γνωρίζουν, μιλάνε, γενικεύουν και αποπροσανατολίζουν.
β) Τίνος μη Ορθόδοξου μαθητή καταπιέζεται η συνείδησή του και καταστρατηγείται η ελευθερία του από τη θέα του προσώπου του Χριστού; Ο Χριστός αποτελεί ιερό πρόσωπο για το Ισλάμ μετά τον προφήτη Μωάμεθ, ακόμη και οι Μάρτυρες του Ιεχωβά τον κηρύττουν, αποτελεί ένα μύστη για τους Μασόνους. Για τους συνειδητοποιημένους άθρησκους, ο Χριστός αποτελεί σύμβολο αυταπάρνησης και αυτοθυσίας και η διδασκαλία του θεωρείται θεμελίωση του ανθρωπισμού, της αλληλεγγύης, της διαλεκτικότητας και της αγάπης. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση στην Ιταλία (Corriere della Sera – 8/11/2009), το 68% από όσους δεν πηγαίνουν ποτέ στην Εκκλησία, τάσσεται υπέρ της παρουσίας του σταυρού στις σχολικές αίθουσες.
γ) Στους μουσουλμάνους, που έχουμε πολλούς πλέον μαθητές, απαγορεύεται η απεικόνιση των ιερών προσώπων, άκουσα πρόσφατα από κάποιον που υπερασπιζόταν τα δικαιώματα των μειονοτήτων στα σχολεία. Αν μπούμε σε τέτοιας μορφής προβληματισμό, μήπως να εφαρμόσουμε και όσα λέει το Κοράνι για την αντιμετώπιση των μη Μουσουλμάνων και για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και έναντι των ανδρών; Τι λένε οι κοινωνικοί αγωνιστές και υπερασπιστές της ανεκτικότητας για αυτά;
δ) Με τη λογική που ακολουθείται σχετικά με τις εικόνες στη σχολική τάξη, μήπως να μετονομαστούν τα σχολεία των δήμων Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Δέκα και Αγίου Μύρωνα στο νομό Ηρακλείου; Πώς μπορεί ένας αλλόδοξος μαθητής να λέει ότι φοιτά σε ένα από αυτά; Ακόμη και η μνεία ή η ανάγνωση του ονόματός τους δεν αποτελεί εμπόδιο για τη διαμόρφωση ελεύθερης και δημοκρατικής συνείδησης;
ε) Τελικά, τα δικαιώματα της πλειοψηφίας ποιος θα τα υπερασπιστεί σε αυτή τη χώρα; Γιατί για όλα αυτά τα ζητήματα δεν γίνεται ένα δημοψήφισμα; Μήπως κάποιοι δεν τολμούν να το ζητήσουν και προσπαθούν με τη λογική του κλεφτοπόλεμου να πυροδοτούν καταστάσεις, που ποτέ δεν αποτέλεσαν πρόβλημα στην ιστορία της κοινωνικής και εκπαιδευτικής ζωής;
Οι κατά καιρούς ψευδο-προοδευτικοί δεν έχουν το θάρρος, την ευθύτητα και την ετοιμότητα να προκαλέσουν μία εκ βάθους σοβαρή συζήτηση επί όλων των πλευρών του θέματος της θεολογικής – εκκλησιαστικής και εθνικής – πατριωτικής προοπτικής της νεοελληνικής κοινωνίας, όχι ως ασφυκτικού εναγκαλισμού (όπως θέλουν να παρουσιάζουν τις δύο προοπτικές), αλλά ως δύο παράλληλες, γόνιμες και δημιουργικές δυνάμεις της ζωής. Πάντως, και τα δύο αυτά μεγέθη περιλαμβάνουν την αποδοχή και του μετανάστη και του αλλόδοξου. Η ειρήνη, η αλληλεγγύη, η συμφιλίωση και η αποδοχή της ετερότητας είναι δομικά στοιχεία και της ορθής θεολογίας και πίστης και του υγιούς πατριωτισμού. Να μην προσπαθούν κάποιοι λοιπόν με πυροτεχνήματα να φωτίσουν την ασέληνη νύχτα των ιδεολογικών τους αδιεξόδων και κομματικών τους αγκυλώσεων. Κρίμα, αλλά το κουτόχορτό τους δεν το τρώμε πλέον.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Έμμηνος ρύση και Θεία Κοινωνία

Η ομιλία μου στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 (2013)

Η θλιβερή εικόνα των μαθητών της Γ΄ Λυκείου

Απασφάλιση θεολόγου…

Οι Τρεις Ιεράρχες στα σκουπίδια….

Το «δικαίωμα» των καταλήψεων

Μεταξύ θεολόγων ειλικρίνεια…

Συζητώντας με έναν κομπλεξικό (…περί θρησκείας)

Θεέ μου, είσαι άδικος….

Γράμμα στον Ιούδα…