Πόσο κοστίζει η Παιδεία;
Πόσο κοστίζει η παιδεία; Αρχίζουν σιγά σιγά να εμφανίζονται στα Μ.Μ.Ε. αναλύσεις «ειδικών» για το πόσο επιβαρύνεται η κάθε ελληνική οικογένεια που έχει παιδί στη Γ΄ Λυκείου από τα φροντιστήριά του. Τα νούμερα εντυπωσιακά, το συμπέρασμα για την έλλειψη της δωρεάν παιδείας μόνιμο.
Στην εφημερίδα «Το Βήμα» της 7ης Απριλίου δημοσιεύθηκε ένα κείμενο της συναδέλφου κυρίας Εριέττας Δεληγιάννη-Κώτση (φιλολόγου Λυκείου, διδάκτορος Αρχαιολογίας), με τίτλο «Ποιος είναι ο καλός καθηγητής της Γ΄ Λυκείου;» Δεν γνωρίζω προσωπικά τη συνάδελφο, αλλά χάρηκα πολύ που διάβασα ένα κείμενο με ζωντανό και ουσιαστικό λόγο, στηριγμένο στην πραγματικότητα, μακριά από τις συνθηματολογίες και τις κοινοτυπίες του ξύλινου και πολιτικάντικου λόγου των κομματικών συνδικαλιστικών παρατάξεων.
Με βάση τις δύο παραπάνω αφορμές, έχω να καταθέσω κάποιες σκέψεις. Κατ’ αρχάς, είναι λυπηρό που στη συντριπτική πλειοψηφία της νεοελληνικής κοινωνίας η παιδεία μεταφράζεται ως εκπαίδευση και το ρήμα «αξίζει» αντικαθίσταται από το «κοστίζει». Το «θηρίο» όμως της παραπαιδείας είναι κάτι χειροπιαστό και όχι μία υπερβατική κατάρα, την οποία ενίοτε επικαλούμαστε για να μπαλώσουμε άλλες τρύπες και να καλύψουμε υπαρκτά προβλήματα. Αν επιχειρήσουμε να αναλύσουμε τα συστατικά του στοιχεία και τις γενεσιουργές αιτίες, κατά τη γνώμη μου, θα καταλήξουμε και σε κάποια – ενοχλητικά ίσως - ερωτήματα. Καλό θα είναι να απαντηθούν – και στο μικρόκοσμό μας και δημόσια – γιατί η σωστή αντιμετώπιση του δημόσιου σχολείου δεν θα έρθει ποτέ με υπουργικές αποφάσεις και με δελτία τύπου.
Η εκπαιδευτική διαδικασία, μας λένε τα βιβλία που αρκετοί από εμάς παπαγαλίσαμε για τον ΑΣΕΠ, πραγματώνεται με τους καθηγητές, τους γονείς και τους μαθητές. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
- Πόσοι συνάδελφοι δεν έχουν το αίσθημα της ηττοπάθειας, όταν μπαίνουν στην τάξη είτε επειδή κάνουν μάθημα που εξετάζεται σε πανελλαδικό επίπεδο και τα παιδιά τα ξέρουν από τα φροντιστήρια είτε επειδή κάνουν μάθημα Γενικής Παιδείας και λένε ότι δεν τους προσέχει κανείς; Μήπως και κάποιοι βολεύονται από αυτή την κατάσταση;
- Πόσοι συνάδελφοι πραγματικά πιστεύουν ότι οι μαθητές μπορούν να περάσουν στις Εξετάσεις με ό,τι τους παρέχει το Δημόσιο Σχολείο και η Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη, δωρεάν; Αξέχαστη θα μου μείνει μία περσινή εκπομπή στην ΕΤ3, όπου παρευρίσκονταν ο διευθυντής ενός Λυκείου της Θεσ/νίκης και οκτώ από τους μαθητές του που εκείνη τη χρονιά είχαν μπει στο Πανεπιστήμιο – και μάλιστα σε ζηλευτές σχολές (Ιατρική, Πολυτεχνείο, κ.α.) - χωρίς φροντιστηριακά μαθήματα. Οι πέντε από τους οκτώ ήταν αλλοδαποί. Η λεπτομέρεια; Ο διευθυντής ήταν παλιά μεγαλοφροντιστής και μπουχτισμένος από το σύστημα, διορίστηκε στη Μέση Εκπαίδευση, όπου τα έδωσε όλα…
- Με ποιο παιδαγωγικό κριτήριο μπαίνουν συνήθως οι βαθμοί των μαθητών της Γ’ Λυκείου; Μήπως τους περνάμε την αντίληψη του «κάτσε και θα αμοίβεσαι;»
- Γιατί ανεχόμαστε το νεοελληνικό παράδοξο να αρρωσταίνουν όλοι οι μαθητές της Γ’ Λυκείου πριν τις Πανελλαδικές και μάλιστα μέχρι το όριο των απουσιών τους (50 αδικαιολόγητες + 65 δικαιολογημένες = 115); Γιατί δεν καταγγέλλουμε την κατάντια των ιατρών που τους προμηθεύουν βεβαιώσεις για να δικαιολογήσουν συχνά 10 ολόκληρες ημέρες (65 απουσίες);
- Πόσες διδακτικές ώρες χάνονται από την αρχή του έτους με δική μας υπαιτιότητα (ανούσιες ενημερώσεις, συνεδριάσεις του Συλλόγου σε μη προβλεπόμενες ώρες, κ.α.); Ακόμη και η εγκύκλιος των προβλεπομένων περιπάτων και εκδρομών καταστρατηγείται συχνά και αναφορικά με τον αριθμό τους και με τις προϋποθέσεις πραγματοποίησής τους. Το τραγελαφικό στην ιστορία είναι ότι συχνά αυτοί που πρωτοστατούν σε ανούσιες απώλειες ωρών αρνούνται τον Εκκλησιασμό των μαθητών με το πρόσχημα της απώλειας ωρών. Ο Εκκλησιασμός, αν γίνει, συνήθως περιορίζεται σε μία ή δύο ώρες πριν από τα Χριστούγεννα και πριν από το Πάσχα. Επίσης, φυσικά δεν αποτελεί απώλεια ωρών ο εορτασμός των Εθνικών Επετείων, καθώς αποτελούν μέγιστο παιδευτικό αγαθό, εάν γίνει σωστά.
- Η συμμετοχή στις απεργιακές κινητοποιήσεις αποτελεί δικαίωμα του καθενός. Αν κάποιος συνάδελφος δεν απεργήσει, γιατί απαραίτητα είναι απεργοσπάστης, εγκάθετος, αναίσθητος και αποκλείεται το ενδεχόμενο για λόγους συνειδησιακούς να έβαλε πάνω από τις οικονομικές του διεκδικήσεις το ενδιαφέρον του να ολοκληρώσει την ύλη του προς όφελος των μαθητών του;
Ας πάμε στην περίπτωση των γονέων, που αποτελούν και τους χρηματοδότες της παραπαιδείας.
- Πόσοι γονείς είναι σε θέση να αξιολογήσουν σωστά τα εφόδια που παρέχονται στο παιδί τους από τους καθηγητές του Δημοσίου Σχολείου, δωρεάν;
- Πόσοι γονείς αντιλαμβάνονται πώς ίσως πληρώνουν αδρά ανθρώπους που από πλευράς παιδαγωγικής και επιστημονικής κατάρτισης είναι υποδεέστεροι του καθηγητή στο Δημόσιο Σχολείο ή στην Πρόσθετη Διδακτική Στήριξη;
- Πόσοι γονείς αντιλαμβάνονται ότι ορισμένοι κινδυνολογούν και παραφουσκώνουν τα πράγματα, συντηρώντας έτσι ένα μύθο γύρω από τις Πανελλαδικές εξετάσεις που σε αυτούς φουσκώνει τις τσέπες και στους γονείς προκαλεί πανικό;
- Πόσοι γονείς αντιλαμβάνονται ότι η πληθώρα των μαθημάτων συχνά προκαλεί σύγχυση και υπερβολική κόπωση στο παιδί τους και είναι ανούσια καθώς δεν περισσεύει χρόνος για αφομοίωση της ύλης;
- Πόσοι γονείς αντιλαμβάνονται αν το παιδί τους πραγματικά ενδιαφέρεται για το Φροντιστήριο ή για την καφετέρια και το σουβλατζίδικο που υπάρχουν γύρω απ’ αυτό;
- Πόσοι γονείς ασχολήθηκαν με τη σχολική πορεία του παιδιού τους από το νηπιαγωγείο ακόμη, του συμπαραστάθηκαν σε σχολικό και μαθησιακό επίπεδο όλα αυτά τα χρόνια μέχρι να φτάσει στη Γ΄ Λυκείου και είναι σε θέση να γνωρίζουν αν χρειάζεται κάποια εξωσχολική στήριξη; Μήπως ορισμένοι δίνουν όλα αυτά τα χρήματα για να μην τους κατηγορήσει το παιδί τους και για να μην τους σχολιάσει η γειτονιά ως τσιγκούνηδες;
Για τους μαθητές ένα μόνο ερώτημα, καθώς ουσιαστικά είναι τα μεγαλύτερα θύματα σε αυτή την ιστορία. Το ερώτημα είναι και έκφραση αγανάκτησης, καθώς θυμάμαι τον εαυτό μου στη θέση τους πριν από 16 χρόνια με παρόμοιες – ίσως και πιο αντίξοες - συνθήκες (περίοδος Δεσμών, αν αυτό λέει κάτι σε κάποιους). Ακόμη χαίρομαι που δεν μπήκα στο «τρυπάκι»….
- Γιατί τρώτε και αναπαράγετε το παραμύθι πώς «αν δεν πληρώσεις, δεν μαθαίνεις»; Το Δημόσιο Σχολείο που απαξιώνεται θα αλλάξει αυτόματα, αν αλλάξει ο τρόπος που εσείς το αντιμετωπίζετε. Σίγουρα γνωρίζετε ότι το μεγαλύτερο μέρος της καλής σας επίδοσης βρίσκεται στα χέρια σας. Σε τελική ανάλυση, αν πάντα σας έλεγαν ότι χρειάζεστε κάποιον να σας λέει τι να κάνετε και να σας κρατάει από το χεράκι, φροντίστε να το αναθωρήσετε πριν το κάνει η ζωή για σας και σας ξαφνιάσει…

Σχόλια

  1. Παναγιώτη καλησπέρα!
    θα συμφωνήσω στα περισσότερα από τα ρητορικά ερωτήματα που γράφεις.
    Ωστόσο δυστυχώς και το θέμα της Παιδείας λειτουργεί με τους κανόνες της αγοράς. Προσφορά και ζήτηση.
    Όταν ο αριθμός των εισακτέων στις καθηγητικές σχολές παραμένει στα επίπεδα προ 20ετίας, ενώ οι ανάγκες είναι υποπολλαπλάσιες, φυσικό και επόμενο ειναι να συντηρείται αυτό το καθεστώς των Φροντιστηρίων και να υπάρχει αυτό το κλίμα στο Δημόσιο.
    Θα διαφωνήσω ως προς τον καταμερισμό των ευθυνών, οι οποίες κατ'εμέ είναι κύρια του κράτους και των επιλογών του.
    Το κρίμα είναι πως γενιές συνεχίζουν να καίγονται από την εγκληματική αμέλεια αυτών που διοικούν να κάνουν τα προφανή: Έλεγχος των πραγματικών αναγκών για καθηγητές και επιτέλους περισσότερα χρήματα, και σωστή κατανομή αυτών, για τη Παιδεία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σχετικά με τα πανεπιστήμια:
    Τουλάχιστον το 50% των σχολών που λειτουργούν στην Ελλάδα χρειάζεται λουκέτο. Οι περισσότερες σχολές σήμερα στην Ελλάδα παρέχουν γνώσεις λυκειακού επιπέδου (αν όχι καθαρά εγκυκλοπαιδεικές γνώσεις) και οι φοιτητές βγαίνουν απ αυτά με άριστες γνώσεις στην κατανάλωση καφέ και τις παραλλαγές τάβλι.
    Το πανεπιστήμιο ΔΕΝ έχει σκοπό να "βγάζει" επαγγελματίες αλλά επιστήμονες που ΑΓΑΠΑΝΕ το αντικείμενό τους και δεν "έτυχαν" να μπούνε "κάπου"...
    Εδώ ερχόμαστε στο σύστημα εισαγωγής ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ. Και τι να γίνει; Όπως σε όλο τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο, αίτηση/συνέντευξη. Η απόδοση του μαθήτη καθ όλη την πορεία του αποτελεί τεκμήριο των ικανοτήτων / κλίσεων του και η συνέντευξη απόδειξη αυτών. Χωρίς άγχος, χωρίς υπερβολές. Και το σύστημα δουλέυει καλά...
    Μετά ερχόμαστε στα κόμπλεξ του Έλληνα γονιού που το παιδί του ντε και καλά πρέπει να γίνει καρδιοχειρουργός, στην απόλυτη απαξίωση της τεχνικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, στην παραπαιδεία που δίνει ψωμί σε πολύ κόσμο και κοσμάκι (να δείτε τι κρίση θα έρθει στην Ελλάδα αν αναβαθμιστεί η Δημόσια Παιδεία...)
    Η κουβέντα είναι μεγάλη και δυστυχώς ο χρόνος λίγος. Θα επανέλθω με περισσότερες σκέψεις επί του θέματος.

    -Γιώργος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Συγχαρητήρια για τα επιστημονικότατα και πλήρως τεκμηριωμένα άρθρα σας, κύριε Ασημακόπουλε! Κι εγώ εκπαιδευτικός είμαι, στην Προσχολική Αγωγή και διακατέχομαι από τις ίδιες ανησυχίες και τους ίδιους προβληματισμούς με εσάς. Όμως, αν ο καθένας πράττει και αγωνίζεται για το καλύτερο από τη θέση που υπηρετεί και με όποιο τρόπο μπορεί, προσθέτοντας στους πνευματικούς πυλώνες της κοινωνίας μας το δικό του λιθαράκι, θέλω να ελπίζω πως δεν θα χαθούν όλα.... Τέτοιοι άνθρωποι αποτελούν "οάσεις" στις οποίες στηρίζεται ο κόσμος ψάχνοντας την αλήθεια, τη γνησιότητα, την ανθρωπιά, την πίστη, αν θέλετε... Ότι αυτά τα λίγα παραδείγματα φωτεινών ανθρώπων μας δίνουν τα κίνητρα και ατσαλώνουν τη θέλησή μας να αγωνιζόμαστε για έναν κόσμο καλύτερο... Ότι δεν έχουμε να χάσουμε τίποτα πράττοντας κατά συνείδηση... Αντίθετα, νιώθουμε πιο γεμάτοι μέσα μας στη σκέψη πως δεν χανόμαστε στο ρεύμα της ομοιομορφίας και του "γκρίζου" χρώματος αλλά είμαστε ο εαυτός μας, με ονοματεπώνυμο, με συναισθήματα, με στόχους για ένα καλύτερο μέλλον κι όχι ένα ασήμαντο άτομο με έναν Αριθμό Μητρώου που καθοδηγείται και καταναλώνει...
    Συνεχίστε να μας παρέχετε την πνευματική σας τροφή...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Δημοσίευση σχολίου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Έμμηνος ρύση και Θεία Κοινωνία

Η ομιλία μου στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 (2013)

Η θλιβερή εικόνα των μαθητών της Γ΄ Λυκείου

Απασφάλιση θεολόγου…

Οι Τρεις Ιεράρχες στα σκουπίδια….

Το «δικαίωμα» των καταλήψεων

Μεταξύ θεολόγων ειλικρίνεια…

Συζητώντας με έναν κομπλεξικό (…περί θρησκείας)

Θεέ μου, είσαι άδικος….

Γράμμα στον Ιούδα…